Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), çocukların ve ergenlerin dikkatini sürdürme, dürtülerini kontrol etme ve hareketlerini düzenleme yeteneklerini etkileyen bir nörogelişimsel bozukluktur. DEHB, çocukluk çağında yaygın olarak teşhis edilen bir bozukluktur ve yetişkinlikte de devam edebilir.
Ergenlerde DEHB Belirtileri
Ergenlerde DEHB belirtileri, çocukluktaki belirtilere benzer olsa da, bazı farklılıklar da olabilir. Ergenlerde DEHB’nin en yaygın belirtileri şunlardır:
- Dikkat eksikliği: Görevlere odaklanmakta zorluk, dikkatin kısa sürmesi, dikkatini ayrıntılara verememe, yönergeleri izlemekte zorlanma, sık sık dikkat hataları yapma.
- Hiperaktivite: Yerinde duramama, kıpır kıpır olma, elinin ayağının sürekli hareket halinde olması, oturması gereken durumlarda oturamaması, sırasını bekleyememe, çok konuşma, başkalarının sözünü kesme ve araya girme.
- Dürtüsellik: Hızlı hareket etme, sabırsızlık, düşünmeden hareket etme, tehlikeli davranışlara girme.
DEHB’nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığı düşünülmektedir. Genetik faktörler, DEHB’nin gelişmesinde rol oynayan en önemli faktörlerdir. DEHB’li ebeveynlerin çocuklarının DEHB geliştirme riski, normal ebeveynlerin çocuklarına göre daha yüksektir.
Çevresel faktörler arasında düşük doğum ağırlığı, hamilelik sırasında veya doğum sırasında yaşanan komplikasyonlar, ebeveynlerin tutumu ve davranışları sayılabilir.
Ergenlerde DEHB Tedavisi
DEHB tedavisi, belirtileri yönetmeyi ve kişinin günlük yaşamını sürdürmesini kolaylaştırmayı amaçlar. DEHB tedavisinde genellikle ilaç tedavisi, davranışsal terapi ve eğitim desteği birlikte kullanılır.
İlaç tedavisi
DEHB tedavisinde kullanılan ilaçlar, dikkati artırmaya ve dürtüselliği azaltmaya yardımcı olur. İlaç tedavisi, DEHB’nin belirtilerini kontrol etmenin en etkili yoludur.
Davranışsal terapi
Davranışsal terapi, kişinin dikkatini sürdürme, dürtülerini kontrol etme ve stresle başa çıkma becerileri geliştirmesine yardımcı olur. Davranışsal terapi, genellikle ilaç tedavisi ile birlikte kullanılır.
Eğitim desteği
Eğitim desteği, ergenlerin okulda başarılı olmasına yardımcı olur. Eğitim desteği, özel eğitim, destekleyici sınıflar ve bireyselleştirilmiş eğitim planları gibi çeşitli şekillerde sağlanabilir.
Ergenlerde DEHB’nin Erken Tanısı ve Tedavisi Önemlidir
Ergenlerde DEHB’nin erken tanısı ve tedavisi, kişinin akademik, sosyal ve duygusal gelişimini desteklemek için önemlidir. Ergenlerde DEHB’nin tedavisi, kişinin yaşam kalitesini iyileştirmeye ve gelecekteki zorlukların üstesinden gelmesine yardımcı olabilir.
Ergenlerde DEHB’yi Anlamak ve Desteklemek
Ergenlerde DEHB’yi anlamak ve desteklemek önemlidir. Ergenlerde DEHB olan kişiler, dikkatlerini sürdürme, dürtülerini kontrol etme ve sosyal ilişkilerini düzenlemede zorluk yaşayabilirler. Bu zorluklar, ergenlerde akademik başarısızlığa, davranış sorunlarına ve sosyal izolasyona yol açabilir.
Ergenlerde DEHB’yi anlamak ve desteklemek için şunları yapabilirsiniz:
- Ergenlerde DEHB’nin belirtileri hakkında bilgi edinin.
- Ergeninizin belirtilerini gözlemleyin ve bunlar hakkında endişeleriniz varsa bir doktora veya terapiste danışın.
- Ergeninizin başarılı olmasına yardımcı olmak için ona destek olun.
- Ergeninizin duygularını anlamaya çalışın ve ona anlayış ve empati gösterin.
Ergenlerde DEHB olan kişiler, doğru destek ile başarılı olabilirler. Ergeninizde DEHB olduğunu düşünüyorsanız, ona yardım etmek için yapabileceğiniz çok şey var.